Waxaa la wada ogsoon yahay ummad walba waxay
leedahay ciido u gaar ah iyo meelo gaar oo
ay weyneeyaan.
Annagu
haddaan
Muslimiin
nahay
waaxaan
leenahay
labo
ciidood oo kaliya.
Kuwaasoo kala ah
1. Ciidda
Soonfur
2. Ciidda
Carafo .Waxaa
kaloo jira ciidda todobaadka oo ah malinta
Jimcaha.
Anas Ibnu
Maalik Allah ha ka raali
noqdee wuxuu yiri:
"Markii
Nabigu Nabad galyo iyo Naxariisi dushiisa ha
ahatee Madina u soo hijrooday waxaa jiray,
labo maalmood oo la xurmayn jiray kuwaasoo
ahaa labo maalmood oo jaahiligii sifiican
loo cayaari jiray. Nabiga Nabad galyo iyo
Naxariisi dushiisa ha ahaatee marku ogaaday
labadaas malmood inay ciyaari jireen oo
farxii jireen, wuxuu u shegay in Allah ugu
baddalalay labo maalmood oo ka khayr badan
oo kala ah:
Ciidul-Fitri
iyo
Ciidul -Adxaa.
ADAABTA SALAADDA CIIDA
Dad
badan ayaa iska fududaysta Salaadda Ciidda
ayagoo ku andacoonaya inay sunno tahay! .
Laakiin arrinkaas sax ma aha,
maxaa yeelay culumada Islaamka qaar ka min
ah waxay qabaan iyagoo daliil iyo xujo
haysta in Salaadda Ciiddu ay waajib tahay.
Culumadaas waxaa ka mid ah:
1.
Imaan
Abuu-Xaniifa, 2.
Shiikhul
Islaam Ibnu Teymiya,
3.
Imaam
Shawkaani, 4.
Shiikh Albaani iyo kuwo kaleba.
Imaam Shawkaani wuxuu yiri: "Nabigu
Nabad galyo iyo Naxariisi dushiisa ha
ahaatee weligiis kama tegin Salaadda Ciidda,
wuxuu amray dadka inay Salaadda u baxaan.
Wuxuu Nabigu Nabad galyo iyo Naxaarisi
dushiisa ha ahaate amray in haweenka guryaha
laga soo saaro xataa kuwa caadada qaba iyo
in kuwa maqabiyooyinka ahba si ay kharyrka
iyo weyneynta Ciidda ula wadaagaan dadka
kale. Haweeneydii aan xijaab heli karin
Nabigu Nabad galyo iyo Naxariisi dushiisa ha
ahaatee wuxuu amray in ay saaxiibteeda ka
amaahato.
Arrimahaas oo dhami waxay caddaynayaan in
Salaadda Ciidu waajib tahay.
Waxaa kaloo culumadu waajibnimada Salaadda
Ciidda ay daliil ka dhigteen in haddii
Ciidda ay ku soo beeganto maalin Jimce ah,
Salaadda Jimcaha waxay noqonaysaa khayaari
oo waajib ma'aha ,Arrinkaas Nabiga Nabad
galyo iyo Naxariisi dushiisa ha ahaatee ayaa
xadiis saxiix ah ku xusay. Culumadu waxay
arrintan kala soo dhexbaxeen in haddii
salaadda Ciiddu ay waajib tahay, haddii kale
ma ayan awoodeen in ay Jimcaha rido, sidaas
daraadeed Salaadda Ciiddu waa waajib
maadaama Salaaddi Jimcaha darteed loo
baajiyay. Haddii aan u soo noqono aadaabtii
Ciidda waxaa ka mid ah :
1.
ISDAAHIRIN
Isdaahirintu waa in subaxa Ciidda la
qubaysto lana xirto dharka markaa la haysto
kan ugu wanaagsan, lana is carfiyo gaar
ahaan Ragga,
maxaa yeelay Haweenka Muslimiinta ah waa ka
xaaraan inay is carfiyaan markay Ciidda ama
Masjika ama dibadaha ay aadayaan.
Arrinkaas Haween badan ayaa ku gabood falay,
oo waxaad moodaa in la yiri quruxdiina
muujiya maalinta Ciidda.
Marka
Haweenku Allah ha ka baqaan oo ha ilaaliyaan
xuduudda Alle. Waxaa iyadana xusid madan in
ragga qaar ay munaasabadda Ciidda ay garka
xiiraan shaarubadana sii daayaan iyagoo
qurux moodaya, waxayse hilmaansan yihiin
inay taasi tahay gaalo isku ekaysiin.
Raggaas
waxaan xusuusinaynaa in quruxda iyo
haybadduba ay ku jirto ku dayashada
Rasuulkeeni suubanaa Nabadgelyo iyo
Naxariisi korkiisa ha ahaate, oo na amray
inaan garka sii dayno shaarubadana gaabinno.
2. Adaabta Cuntada
Waxaa sunna ah in salaadda Ciidda Carafo
inaan wax la cunin salaadda ka hor, laakiin
ciidda soonfureed (fitriga) waxaa sunna ah
in lagu af bilowdo xabado timir ah oo tiro
is dheer ah (kisi).
3.
Takbiirta
Takbiirta (Allahu Akbarta) waa in lagu
dhawaaqo korna loo qaado inta ciidda loo
socdo. Waxaa dad badani caado ka dhigteen
inay sheekaystaan inta Ciidda loo socdo,
waxaan idiin dardaarmayaa in arrintaa laga
waantoobo. Salaadda Ciidda waa labo
rakcadood , mana laha wax sunno ah oo ka
horreeya ama ka dambeeya. Sidoo kale malaha
Aadaan iyo Iqaamo. Sida lawada ogsoon yahay
salaadda Ciidda waa labo rakco, rakcadda
koowaad toddobo jeer ayaa Allaahu Akbar la
oronayaa, rakcadda labaadna shan jeer baa
Allaahu Akbar la oronayaa..
Dhamaantiin
walaaladayda muslimiinta ah waxaan idinka
codsanayaa in aan isku soo ducayno INsha
Allah:
