|
JASIIRADA SUQADARA: KU QABSO
KU QADI MEYSIDE
(London, June 02, 2011
Ceegaag Online)
Hadba dunida yaab kale, Ha udiir
xadhaadhine
Afka duub kolkaan idhi, Damiirkayga garashiyo
Jidh dubaaxintaydaa, Dayn wayday hadalkee
Dagaalada kasoo hadhe, Ha akhriyo diwaankee
Caawana balaan dago, Digo rogashadaydii
(C/lahi Singub)
“Dagaalada
kasoo Hare, Ha akhriyo
Diiwaanka””
”
Tixaha kor ku xusan waxa ay
ka mid ahaayeen maansadii “DARIN IYO GO' WADATO”
ee sagaashameeyadii uu
curiyay Abwaan Singub,
micnaha muga weyn ee ay ku
qotonto ama Abwaanku na dareensiinayo, waa waxaan ararta uga
dhigay Maqaalkan (Jasiirada Suqadara:Ku Qabso Ku Qadi
Meyside).
Waa run oo
dunida aan maanta joogno si walba oo aad xumaha indhaha uga
qarso isleedahay waxa dhaceysa xili damiirka iyo garaadku
kuu diidayo in aad runta ka weecweecatid, waana halka
abwaanku ka leeyahay
“Damiirkayga garashiyo
Jidh dubaaxintaydaa,
Dayn wayday
hadalka”
Halka qaybta danbe ee
tixduna faham gundheer xambaarsan tahay, taasoo in badan oo
naga mid ahi (Soomaali) ay ka marin habaabsan yihiin, ayna
ilowsan yihiin in ficilka iyo foolxumada ay ka galayaan
Calan, Ciid iyo dadkii Soomaaliyeedba, ay tahay wax
diiwaanada taariikhda berri laga dheehan doono, intii
Soomaali ilaah ka reebana ay isweydiindoonaan sababaha
dadkan xumaanta u horseeday, tuducduna waxa ay oran
““Dagaalada
kasoo Hare, Ha akhriyo Diiwaanka””
Barnaamij kabaxa
BBC-1, lana yiraahdo “Who do you think you are” ayaa habeen
lagu soo qaatay isirka iyo faraca ay ka soo jeedo gabar ka
mid ah jilayaasha ugu caansan UK, halka markii la marayay
awoowgeedii afraad uu soo baxay “TUUG XAABA QAATE ah” oo
xabsiyada Holland hoygiisa ahaayeen, ilaa markii danbe
maxkamadi go'aan ku gaadhay in la tarxiilo, wadankana gadaal
ugu soo laaban karin, tarxiilkaas ayaa UK lagu keenay.
Gabadhii intaas markii
ay maqashay ayaa ilinteedii la celin waayay, maxaa ku
sababay awoowgey waxaas?
Qoftii xurmada iyo
sharafta loo hayay habeenkaas dhaawaca uu awoowgeedaas
xaabaqaatka ahaa u geystay lama xisaabin karin.
Hadaba Soomaali waa
degeysaa diiwaanadana waa lafuran goor ay noqotabe, ma waxay
idinla tahay qoraaladan dulmiga iyo meel ku dhaca ku xardhan
iyo maqaalada been abuurka iyo danaha guracan loogu
fargudayo in aan la isweydiin doonin?
Waan hubaal isweydiin
iska daaye in faracyo dhan oo inta maanta aan miyirka laheyn
ku abtirsan doona dhalaankoodu murugo ku danbeyn doonaan,
sida gabadhan Jilaaga ah ee taariikhdu nabareyso hada.
Xuduuda Soomaaliya:
“Gabadh timo
tidcan
Ido gorod madow”
Waa waxa dhulkeena
U gaarka ah
Laynagu garto”.
Waxaa la igu soo
barbaarshay sheeko oreynaysay, shir Qaramada Midoobay ayaa
wasiir Soomaaliyeed laweydiiyay, “ dhulka aad ku doodeysaan
inta uu le'eg yahay noo sheega”
Jawaabtii wasiirka ayaa
noqotay meel walba oo gabadh timo tidcan iyo ido gorod madow
joogaanba anagaa iska leh.
Waxa dhacday in Heesta
tuducaha aan kor ku xusayna isla masaladan tilmaameyso.
Hadii ay sidaas tahay
wali ma la isweydiiyay xuduuda Soomaaliya halka ay gaari
laheyd?
Sagaashameeyadii dadkii
Ethiopia soo galay ayaan ka mid ahaa, waxaana ogaaday
Dumarka Tigreega oo ah Qowmiyada dhinaca Waqooyi ugu xigta
Ethiopia, in timo tidic hadii Aabe iyo Hooyo lahaan
lahaayeen ay ayagu u noqon lahaayeen, waayo dumarkaas
xiliwalba nooc ay tahayba timuhu waa u tidcan yihiin, waana
dhaqan facweyn.
Usoo laabo masaladayada
oreyneysay “Gabadh timo tidcan
Ido gorod madow” hadii aan sidey tahay u qaadano xudeeda
Soomaaliyeed waxa ay dhabarka ku hayn laheyd Sudaan iyo
Eretereya, maxaa wacay gabdhahaa tigreega ee timaha tidcan
ayaa xuduudaas na geyn lahaa.
Filim hab-dhaqanka
madowga UK ama caalamkaba looga sheekeynayay oo uu Jilaa
madowga UK, uu matalayay ayaa waxaa lagu muujinayay
waxyaabaha khayaaliga ah ee fadhi kudirirka ay la fadhiyaan
dadka madow, halka dunida inteeda kalena halgan ay aduunka
uga jibigaadhayaan u suxulduubteen.
Jilaaga ayaa goob lagu
caweeyo soo galayay (Pub) ayadoo miisaska raxan raxan loo
gabran yahay, raxan walbana sheekadeeda dhawaaqeeda ku
meelmari islaheyd,
MIISKA kOOWAAD,
Nabi Ciise Nin Madoow buu ahaa, oo cadaanka ayaa been ka
sheegay, ayagoo nin cad sawiradiisa faafiya,
MIISKA LABAAD,
Saacada ninkii ugu horeeya ee sameeya nin madoow buu ahaa,
nin cad ayaa naqshadii ka xaday oo isku magacaabay in uu
asagu alifay,
MIISKA SADEXAAD,
Aduunka oo dhan ninkii daahfuray nin madow buu ahaa,
nimankan la sheego ee
Vasco Da Gama iyo
Christopher
Columbus
waa been abuur, aduun nin
madowbi hore u sahmiyay ayaa magacyo loo bixinayaa,
MIISKA AFRAAD,
Boqoradii Afrika Yurub iyo Mareykankaba ayagaa u talin jiray,
adoonsigii Afrika gashay aarsi buu ahaa,
MIISASKII KALE OO DHAN
Kutiri kuteentaas ayaa indhaha faraha la iskaga galinayay,
Marka JILAAGII Madoobaa inta dhagaha calaacalihiisa ku daday
si uusan u maqlin ereyada runta ka dheer, uu DHAWAAQ aad u
dheer ku yir “ WAAR BAS, KA DHAHA BEEN ABUURKA, KHAYAALIGANA
KA HARA OO RUNTA WAJAHA, maanta maxaad heysaan, caqligaad
shalay ku faaneysaan, maanta la imaada”.
Tani miyeysan aheyn waxa
Soomaali la fadhido ama isku maaweeliso xaga iyo xagaas
anagaa leh, meel buura leh iyo meel biyo leh anagaa leh,
iskadaa wax kalee Buqcadii yareyd ee loo aqoonsanaa maanta
meel ay ku sheegaan malaha.
Badaha la sheegay in la
gatay, beriga sunta laga buuxshay, bandiiradii la diirtay,
quwadaha cagta marshay hanitoodii Badda, INTAAS OO DHAN
INDHAHA AAN QABAN OO WAXAAN RAAD LAHEYN DABA JOOGA, bal
adba wax DHEH.
SUQADARA:TIMIRTII
HOREBA DAB LOO WAA
Lasoco Qaybta
Danbe
Muxyadiin Ciid
alcarab1@yahoo.co.uk
webmaster@ceegaag.com
|
