Musharax iyo Meelo Noofura aan Muranee (P/land)

(Garoowe, December 08,  2008 Ceegaag Online) 
 

Bilihii aan soo dhaafnay Dowlad GOboleedkan p/land Waxay ku dhawaaqday   in loo gudbayo Qaabka Uu isbadal ku imanayo  Musharaxiina uga  dhalato .

Dad badan aya arintaas uriyaaqay oo aad moodeysaa in awoodi u soo korodhayso. Haddii lawaydiiyo faa' iidada Qaabkan Cusubi la imanayo,Hadalkoodu wuxuu noqonayaa (Gama Gama), inkasta oo ay kuu heegayaan in laga gudbayo Qaabkii Qabiiliga iyo sharci la'aanta, hadana faa'iido  intaas dhaafsiisan oo ay sheegi karaan ma badna,
sharaxaad:

Musharaxiintu waa kooxo oo dad ah oo isu tagay oo wata afkaar uu midkastaba leeyahay, musharaxu waa in uu soo bandhigaa siyaasada uu doonayo in dalka lagu maamulo ee hormar dhinac walba lagu gaarayo, isku barnaamujna manoqonayaan,musharaxiintuna waa in ay hoosyimaadaan xeerka dalka.

muwaadinku markuu darso barnaamujyada ay kala wataan musharaxiintu ayuu go'aan gaarayaa oo midkood ku darsanayaa fikirkiisa, taasna waxaa u sahlaya hormarka uu doonayo musharaxa  uu isleeyahay wuu ku gaarsiin karaa.

Tusaale: Hadii aan usoo qaadano qof doonaya in uu caruurtiisa tacliin u helo, wuxuu darsayaa barnaamujka tacliinta ee ay musharixiintu kala wataan, markaas kadib ayuu taageeradiisa siinayaa musharaxa uu isleeyahay wuxuu abuurikaraa tacliin fiican.

Tusaale kale Hadii aan soo qaadano wuxu noqonayaa Ganacsade doonaya in ladhimo canshuurta dawlada, markuu barnaamujyada musharaxiinta derso waxaaa laga yaabaa in uu taageeradisa siiyo musharaxa ku doodaya in hormar lagaari kaari karo marka canshuurta dadka laga dhimo.

muwaadinku intuusan musharax ku biirin waa inuu afar su'aalood waydiiyaa musharaxa uu danaynayo.

1. Maxaad u rabtaa inaan musharaxaaga kusoo biiro?, jawaabta su'aashan ee musharaxu waxay noqon karta waxyaabo badan oo kala gedisan, waxaase hubaal ah in musharaxu uu ku andacoonayo waxyaalaha uu kutalo jiro inuu qabto.

2. Hadii aan musharaxaaga ku biiro, Maxaad iiqabanaysaa?, su'aashan musharaxu siyaabo kale duwan ayuu uga jawaabi karaa, waxaase muhiim ah inuu kuusheego waxa uu kuuqabanayo, waxaa lagayaaba in uu ku jawaabo shaqaan abuurayaa, tacliintaan waxkabadelayaa iyo wax lamid ah.

3. Waxyaabaha aad sheegtay in musharaxnimadu qabanayso hantida lagu fulinayo, xagee ka keenaysaa?, su'aasha Jawaabteeda  siyaabo kala gedisan ayuu musharaxu uga jawaabi karaa, wuxuu oronkaraa canshuuraha oo aan iminka la uruurin ayaan si fiican u soo uruurinaya, hantida qaranka oo laboobayo ayaan badbaadinaya, deeq dibadeed ayaan helayaa oo balan qaad baan haystaa iyo wax lamid ah.

4. Waxyaabahan aad tiri waan qabanaya goormaad bilaabaysa?, goormayse dhamaanayaan?, su'aashan jawaabteedu waxay ku xirantahay in musharaxa ladoorto, isla markasna inta uu xilka dawlada hayo oo sida qaalibka ah aan waxkaqabanayo, waa in ay ku dhamaadaan xiliga uu xilka hayo.

Halkan labo arin ayaa muhiim ah, waa in muwaadinku xisaab la diyaar yahay, marka uu musharaxaasi isu soo taago.

1. Waa in layiraahdaa, doorashadii hore, waxaad balanqaadey in fulinayso arimahan ee maxaad ka qabatay?
2. Musharaxu wuxuu hore u balan qaadey hadii uusan fulin in mar danbe ladoorto waa (XAARAAN).
 
GEBOGEBO:
A. Muusharaxa waa shaqsi kasoo jeeda Qabiil, adeeg oo kalena iibinaya, waxka iibso musharaxa ugu adeega fiican.
B. Muwaadiniintu waxay sheegayaan in musharaxiintu ay sugu jiraan labo nooc oo kala ah sidan, Nooc waxay ku socdaan (Iidheh iyo Dhalanteed), arintooduna tahay (Halgalgalatay), kuwa kalena waxay u jeedaan (dhab iyo dhawrasho), hadaba muwaadininta puntland Gaar ahaan diyaariyaha qoraalkan, waxay is waydiinayaan su'aasha ah, Kuwee la dooran doonaa?, Kuwase wax dooranaya cadaalad ma loo xulayaa?
 
Qore: Dr: Haaruun Xasan, Garowe

webmaster@ceegaag.com